Als je een website of webshop hebt, gebruik je afbeeldingen Bijvoorbeeld voor je voorpagina, blog, of het promoten voor je producten. Tegenwoordig is het vinden van afbeeldingen natuurlijk geen probleem, aangezien die gemakkelijk te vinden zijn op het internet.
Maar dan komt er een risico om de hoek kijken: Je mag namelijk niet zomaar elke afbeelding in elke context gebruiken! Op veel afbeeldingen rust namelijk auteursrecht, het automatische recht dat de maker van de afbeelding heeft op die afbeelding.
Het kan gebeuren dat je een afbeelding gebruikt die je wettelijk niet mag gebruiken en dat de maker of een vertegenwoordiger van die maker graag compensatie wil zien. Soms kan het zelfs tot rechtszaken leiden… Dit is natuurlijk iets wat je liever wilt voorkomen.
Ik wil je niet teveel vervelen met de juridische details, dus hier zijn enkele tips om te zorgen dat je afbeeldingen vindt die je veilig kan gebruiken.
Gebruik ‘stock photo’ websites
Bepaalde websites bieden, gratis of tegen betaling, de mogelijkheid om de foto’s en video’s die erop staan te gebruiken voor je eigen website. Hier zitten vaak wel enkele voorwaarden aan vast, zoals dat je niet zelf mag claimen dat de foto van jou is. Maar je kunt de afbeeldingen wel gebruiken.
Op de gratis websites plaatsen mensen bijvoorbeeld foto’s om bekendheid te krijgen, of gewoon omdat ze het leuk vinden als hun foto’s gebruikt worden. Het aanbod is op de gratis sites natuurlijk een stuk beperkter en de kwaliteit is soms prima maar doorgaans minder dan op de betaalde versies. Toch kan het goed genoeg zijn voor je doel.
Voorbeelden van gratis stock websites zijn pexels.com en unsplash.com. Betaalde versies zijn bijvoorbeeld shutterstock.com en storyblocks.com voor video. Maar wees niet verlegen en breng Google gerust een bezoekje om nog meer van dit soort websites te vinden, het aanbod is namelijk veel groter dan dit.
Het is zeldzaam, maar toch kan het soms gebeuren dat iemand een foto of video op zo’n website beschikbaar maakt, terwijl deze eigenlijk toch beschermd wordt met bepaalde licenties of niet beschikbaar is gesteld voor gebruik door anderen. Als je het zekere voor het onzekere wilt nemen, is het dus verstandig om een ‘reverse image search’ via Google te doen. Zo kom je erachter waar de afbeelding nog meer staat en of er mogelijk toch bepaalde beperkingen aan het gebruik zijn.
Gebruik Google… Met deze truc
De meeste mensen gebruiken Google Afbeeldingen om een afbeelding te vinden. Maar dat heeft de keerzijde dat deze afbeeldingen beschermd kunnen zijn, zoals eerder besproken. Dus waarom zou je dan toch Google gebruiken voor het vinden van afbeeldingen?
Mensen kunnen hun afbeeldingen online aanmerken als beschikbaar voor een bepaalde vorm van gebruik. Google kan dit doorgaans zien, dus als je de juiste functies selecteert kun je hierop filteren.
Google verandert regelmatig van uiterlijk, maar ten tijde van het schrijven van dit artikel kom je als volgt bij deze functie uit:
- Zoek eerst gewoon naar een afbeelding.
- Klik dan op “Tools”.
- Klik vervolgens op “Gebruiksrechten”.
- Klik dan op “Creative Commons-licenties”
Nu worden de afbeeldingen geselecteerd die volgens Google een Creative Commons licentie hebben en daarom beschikbaar zijn, wat betekent dat je die zou moeten kunnen gebruiken voor je website. Er zijn echter verschillende vormen van Creative Commons licenties, waarvan de meest veilige de CC0 licenties is. Dat betekent dat het materiaal beschikbaar is gesteld aan het publieke domein.
Ook hierbij geldt dat het zeker geen perfecte methode is, en ik raad dan ook nog steeds aan om even door te lezen en een ‘reverse image search’ op Google te doen om foutjes te voorkomen.
Gebruik het publieke domein
Ik had het er eerder al over, het publieke domein. Foto’s en video’s, maar ook muziek en tekst die deel uitmaken van het publieke domein kun je vrij gebruiken. Je kunt echter nooit claimen dat je er de eigenaar van bent.
Er zijn allerlei redenen waarom materiaal deel uit kan maken van het publieke domein. Een veel voorkomende reden is omdat het werk oud is, waardoor alle rechten verlopen zijn. Of het is zelfs zo oud dat zulke rechten nog niet eens bestonden. Dit geldt bijvoorbeeld voor het werk van Shakespeare. Een voorbeeld: In de EU geldt het auteursrecht tot maximaal 70 jaar na de dood van de auteur van het werk.
Je moet wel opletten bij nieuwe versies van een werk. Als iemand materiaal uit het publieke domein gebruikt in een nieuw kunstwerk, dan kun je dat niet zomaar gebruiken want het betreft weer een origineel werk. Ook bijvoorbeeld met nieuwe uitvoeringen van klassieke muziek moet je oppassen.
Wetten omtrent het publieke domein verschillen per land. Het kan dus in sommige gevallen ingewikkeld zijn om uit te vinden of iets echt deel uitmaakt van het publieke domein of niet. Maar met sommige hele oude werken, zoals schilderijen van Rembrandt, composities van Bach of geschriften van Plato, kun je er zeker van zijn dat je deze vrij kunt gebruiken.
Maak zelf iets, of laat het maken
Als je niets van vormgeven weet, lijkt het misschien een hele opgave om zelf een afbeelding in elkaar te zetten. Niet iedereen kan tenslotte de Mona Lisa namaken in Paint.
Maar er zijn andere mogelijkheden. Eén van mijn favoriete opties om makkelijk een afbeelding te maken met wat icoontjes en andere elementen, is canva.com. Hoewel ze ook fantastische betaalde opties hebben, is er al ontzettend veel mogelijk met de gratis versie. Het is relatief toegankelijk dus je went er snel aan.
Daarnaast heeft natuurlijk iedereen tegenwoordig een camera op zak in de smartphone, en die worden ook steeds beter. Dus daarmee kun je ook creatief aan de slag gaan. Je kunt zelfs je eigen foto’s uploaden in Canva en er wat tekst of icoontjes bij zetten, bijvoorbeeld.
Als laatste optie kun je natuurlijk ook iets laten maken. Je kunt een lokale vormgever steunen, of je kunt online op websites als fiverr.com zoeken naar een freelancer die graag voor weinig geld een simpele afbeelding in elkaar zet voor je website. Let er echter wel op dat je ook daar de juiste licentie voor jouw gebruik aanschaft.
Ik hoop wederom dat je iets geleerd hebt en dat je iets aan deze informatie hebt. Liken, volgen, enz. is van harte welkom, niet alleen voor het algoritme maar ook omdat ik het leuk vind om te zien dat mensen er ook echt wat aan gehad hebben. Mocht je nog vragen hebben, dan kun je die hieronder kwijt.
Volgende blog:
De waarheid achter “slechte publiciteit bestaat niet”
